De kracht van de Onbalansmarkt

De energiemarkt verandert in hoog tempo. Waar vroeger vaste contracten met piek- en daltarieven de norm waren, zien we nu steeds vaker dynamische contracten. Daarbij heeft ieder uur van de dag zijn eigen prijs. Vanaf 1 oktober 2025 zal dit zelfs veranderen naar ieder kwartier van de dag. Dat klinkt ingewikkeld, maar het biedt juist kansen voor organisaties die slim omgaan met hun energie. Met de juiste combinatie van marktkennis en technologie wordt jouw flexibiliteit ineens goud waard. 

Hoe werken de elektriciteitsmarkten? 

De meeste organisaties kennen de EPEX day-ahead markt. Tot nu toe worden hier de prijzen een dag vooruit per uur vastgesteld. Vanaf oktober verandert dit: de prijzen worden dan een dag vooruit per kwartier vastgesteld. Deze prijzen bewegen mee met vraag en aanbod. ’s Nachts en rond het middaguur is elektriciteit vaak goedkoper door lage vraag of veel zon- en windproductie, terwijl de prijzen juist stijgen in de ochtend- en avondpiek. Met een dynamisch contract kun je dus besparen door verbruik te verschuiven naar goedkopere momenten. 

Tussen de day-ahead markt en de onbalansmarkt bevindt zich de intraday markt. Hier kunnen partijen tot vlak voor levering nog handelen in elektriciteit. Dit biedt de mogelijkheid om voorspelfouten of gewijzigde omstandigheden (bijvoorbeeld meer of minder wind- of zonne-energie dan verwacht) bij te sturen. Intraday prijzen bewegen sterk mee met actuele marktontwikkelingen en zijn vaak volatieler dan de day-ahead prijzen, maar geven wel meer flexibiliteit om vraag en aanbod dichter bij real-time op elkaar af te stemmen. 

Naast EPEX en de intraday markt is er de onbalansmarkt. Die gaat niet over voorspellingen of handel, maar over de afwijking tussen de ingeplande en de daadwerkelijke productie of consumptie. Gebruik je meer dan gepland of produceer je minder, dan betaal je de onbalans-shortageprijs. Gebruik je minder of produceer je meer, dan ontvang je de surplusprijs. Deze prijzen zijn vaak minder gunstig en kunnen zelfs negatief worden. Dit komt bijvoorbeeld voor bij onverwacht veel wind of zon. 

De EPEX-markt biedt dus kansen om slim te handelen, de intraday markt geeft flexibiliteit om in te spelen op veranderende omstandigheden, en de onbalansmarkt brengt risico’s met zich mee die je goed moet managen. 

De rol van de handelaar 

Om die risico’s te beheersen, speelt de handelaar een cruciale rol. Zij kopen en verkopen energie op de EPEX-markt, doen voorspellingen van verbruik en productie, en zijn programmaverantwoordelijk richting TenneT. Daarmee zorgen zij dat de kans op dure onbalanskosten kleiner wordt. 

Toch blijft het weer onvoorspelbaar en is geen enkele voorspelling perfect. Juist dan is flexibiliteit in installaties van grote waarde. Hier komt onze technologie in beeld. 

Hoe ons EMS dit in de praktijk vertaalt 

Waar de handelaar zorgt voor een sterke marktpositie, vertaalt het Embion EMS dit naar automatische acties binnen jouw installatie. Ons systeem koppelt marktinformatie aan de flexibiliteit van jouw assets. Denk aan: 

• Batterijen die laden of ontladen op het meest gunstige moment,
• Laadpalen die inspelen op prijsschommelingen,
• Zonnepanelen die optimaal benut worden of tijdelijk worden stilgezet bij negatieve prijzen (curtailment),
• Warmtepompen die hun verbruik verschuiven naar uren met lage EPEX-tarieven. 

Alles gebeurt automatisch en is overzichtelijk. Jij hoeft niets te doen, maar profiteert wel van de voordelen. 

Flexibiliteit als strategisch voordeel 

De combinatie van handel en technologie maakt dat jouw energie niet langer een kostenpost is, maar een strategisch voordeel. Door slim gebruik te maken van de EPEX-prijzen én de onbalansmarkt te beheersen, verlaag je kosten, vergroot je betrouwbaarheid en draag je bij aan een stabieler net. 

Met het Embion EMS wordt jouw flexibiliteit maximaal benut. Zo ben je niet alleen voorbereid op de energiemarkt van vandaag, maar ook op die van morgen.